Munzur 2013

Munzur Özgür Akacak-Çarşı/Dersim

Seyid Rıza Parkı'ndan Munzur

Seyid Rıza: Operasyonlara, doğanın katledilmesine, insansızlaştırmaya hayır!

Seyid Rıza Parkı'ndan Munzur..

Munzur'un kenarından gece Dersim

Stadyumda konser anı, bir deneme.

Munzur kenarında müzikle ısınmak.

...ve kendinden geçmek.

Ovacık yolunda bir köy.

ve gözeler

kutsaldır suyu

her yerden fışkırır

akar, akar...inadına

ve buz gibidir..

Basra''da denize dökülene kadar içilebilsin, diye!

Kutu deresi

Kutu deresi ve buz gibi suda serinlemek!

13-mîn Mihricana çand û xweza ya Munzurê û xwezaperwerî!*

Di navbera 25 û 28 –ê Tirmehê de 13-mîn mihrîcana çand û xweza ya munzirê bu. Her sal di heftîya dawî ya Tirmehê de bi ‘şiar’ekê ev mihrîcan tê lidarxistin. Îsal jî şîar a mihrîcanê  “êdî qîrkirina çand û ekolojîyê bese, berxwebide dersîm” bu. Bi vê şîarê ev mihrîcan hat li darxistin.

Ji ber ‘pêvajo’ya ku em têde îsal tevlîbun zêdetirî salên çuyî bu. Ji gelek bajarên Kurdistan û Tirkî mirov herikîbun Dersimê. Mirov dikare bibeje ku cih nemabu ku mirov çadir û konê xwe ne vegirtibu. Mirovên ku bi roj diçun çalakîya, an jî diçun ku bigerin û xwezaya Dersîmê bibînin bi şev bi qonsera kêf dikirin, govend digirtin û hetanî serê sibeha jî dîsa di nav kêf û seyranê de wextê xwe derbas dikirin.

Îsal jî wek hersal gelek çalakî, panêl û gotubêj li ser çand û xweza ya Dersim an jî Munzur hatin li darxistin. Bîranîna Seyîd Riza li gundê wî ku ev cara yekemîn e tê kirin, çalakîya herî balkêş û watedar bu. Dîsa vekirina dîvarê Dersim-38 yek çalakîya dinî balkêş û bi wate bu. Hem zîyareta gundê Seyîd Riza û hem jî vekirina dîvarê Dersîm-38 ji bo nejibîrkirina hovîtîya ku dersimê hatîbu kirin çalakîyên gelekî girîng bun.

Îro, tiştê ku di salên 1937-38-an de bi bombebaranê nehatî bidawîkirin, îro bi bendavan û qîrkirina xwezaya derdorê dixwazê werê bi dawî kirin. Wek ku tê zanîn gelek projeyên çêkirina bendavan li ser çemê Munzur hene. Yek ji wan jî bi dawî buye. Wexta ku mirov dikeve hundirê Dersimê, di têketina bajêr de golek li hemberî mirov derdikeve. Her çiqasî wextê mihrîcanê av hinekî tê berdan jî dîsa xuya dike ku av bê çiqasî bilind buye. Ji bo kesên ku berî niha ew çem dîtina cudahîya herikîna çem ji nişkê ve tê xuyakirin. Çem weke berê naherikê. Di têketina Dersimê de dibe gol ji ber bendava ku hatîye çêkirin. Û niha dixwazin hemu gelî û newalên ku çemê Munzur tê de diherike bi avê tişe bikin. Xwezayê wêran û dersimê bêkes bihêlin. Cîyê pîroz xera bikin, çanda hezar salan winda bikin.

Wek her sal îsal jî mijara herî girîng bendav û qîrkirina çand û xwezayê bu. Dîsa gelek kes hatibun ji bo bal bikişênin ser vê yekê. Çalakî, qonser, bîranîn tevde ji bo vê yekê bun. Lê mixabin dijayetîke gelekî mezin jî di vê mihricanê hat xuyakirin ji bo kesên ku bixwazin bibînin. Ev yek jî, lewitandina xwazêyê bi destê kesên ku ji bo parastina xwezayê hatine vê derê bu. Bi hezaran kesên ku ji bo balê bikişînin ser xweza û qîrkirina çandê tên bajêr, di hundirê sê-çar rojan de der û dora bajar û gelî û newalan mixabin dilewitênin û divegerin. Li gelek cîyan tiştê ku diavêjên xwezayê şuşê avê ên lekî ku ji xwezayê zu bi zu windanabin û dîsa torbê naylonîn e.

Tişta ku dijayetî tê de ye jî ev bixwe ye. Mirov dikare bêje ku piranîya kesên tên mihrîcanê ‘welatparêz’, ‘xwezaperwer’ û ‘xwezaparez’in. Ji hindikayî ve nêrinek û sekineka wan heye di vî warî de. Lê tiştê ku tê gotin û an jî ên tê baver kirin û tiştên ku tên kirin bi temamî li dijî hevdu xuya dikin.

    

Roja dawî li cîyê ku me çadira xwe vegirtibu, di navbera xwedîyê kafêyê û kesên li wir çadirên xwe vegirtibun li ser vê yekê gengeşîyek derket. Sedeme vê yekê jî ew bu ku her kesî, qirş û qalê xwe avêtibun cîyê ku lê diraketin. Xortê ku li kafê yê kar dikir bi dengekî bilind digo hun çima ji hindikayî ve devê çopê xwe girênadin û bi şiklekî top nakin û yan duduyan hun çawa dikarin di nav vê gemarê bi rehatî rakevin?. Bersiva ku jê re hat dayîn gelekî balkêş bu. ‘Tu çima dikê qerebalix û nahêle em rakevin’!. Xortê ku li kafê kar dikir bi bêçareyî çop dan hevudu û avêtin ereba çopê ya şaredarîyê. Piştî karê xwe qedand hat li cem me runişt û gazinê xwe kirin. Digot “her sal ewqas kes tên vir u piştî sê-çar rojan ev der tevde di bin gemarê de dimîne. Em ji çopê ku diavêjin nava bajê bihurîn, bi şiklekî em dikarin wa bidin hevdu, lê ên ku li der dora çem, li gelî û newala tên avêtin. Tevde jî lek û naylonin ku ji xwezayê zu bi zu winda nabin! Ya qenç ew e ku ev mihrîcan werê betal kirin. Qaşo ewqas kes ji bo xweza û çanda me pakij bimîne tên vir lê em dibînin ku ev kes bi xwe xwezayê gemarî dikin!”

Bi ya min ev gotinên wî xortî, xwedîyê kafê, ji hemu peyamê mihrîcane girîngtir û balkêştir bun. Piştî va gotina min bala xwe dayê ku tiştê gotîye hemu jî rastin. Wêneyek gelekî balkêş heye li jor. Qotîyê çopê vala ye û li derdorê şuşeyên avê ên lêkî! Ev yek ya rastî li seranserê Kurdistanê (başur-bakur-rojhilat-rojava) pirsgirêka me Kurda ye. Em li xwezaya xwe xwedî dernakevin. Mal bi xwedîyê malê dibe mal. Eger em li mala xwe xwedî dernekevin em nikarin tu kesî ji bo xerab kirina û xera kirina mala xwe sucdar bikin, wa binirxînin. Eger em kurd xwe wek xwedîyê malê dibînin, divê em li gor vê yekê tevbigerin.. Çand û xweza ya xwe berî herkesî divê em biparêzin, em nelewitênin. Em xwedî lê derkevin. Ji bo vê yekê jî hişmendîyek ‘ekolojîk’ ne tenê bi ‘gotin’ lê bi tevgerê jî pewîste.

Wek ku di nivîsa ji alîyên şaredarîya Dersimê hatibu gotin “Dersim muqaddeso, dêpoyê qirşik mevo…”. Em dikarin vê gotinê hinekî biguherin ‘Kurdistan pîroz e, ne depoya çopê ye”.

Bi hevîya mihrîcanek ‘pakij’tir…

Dîyarbekir

*19.08.2013-ê di Batmanın Sesi de hatîye weşandin..

Rewşa Rojava û Kongreya Neteweyî!*

Li Rojavayê Kurdistan êrişên komên ênîya El-Nusra û Dewleta İraq û Şam ku bi El-Qaide ve girêdayî ne di cejna Remezanê de jî nesekinîn. Van koman êrîşên xweyî hovane li dijî kurdan di meha Remezanê de ku ji bo civaka îslamê hemûyî pîroze jî dewam kirin û di cejnê de her çiqasî YPG-ê agirbest îlan kiribu jî nedan sekinandin.

Her du cejnê olî, cejna Remezanê û cejna Qurbanê di ol û civaka îslamê de rolên girîng digirin. Ev roj bi wateya lihevhatin, aştî û biratiyê tên pîroz kirin. Di van rojan de kesên ku ji hev xeyidîbin jî bi awakî li hev tên. Lê ev yek ji wan komên ku qaşo li ser navê îslamê şer dikin re ne tiştekî muhîme. Ji wan û piştgirê van re tiştê herî girîng ew e ku kurd li ser xaka xwe tu mafî bi destnexin. Lê mixabin ev yek hê jî ji aliyê gelek kurdên me yî ‘misilman’ ve nehatiye dîtin. Bi dil xemgîni em dibînin ku hinek kurd jî bi va koman re li dijî kurdan, dijî gelê xwe di nav hewldanan de ne. Wiha xuya dike ku ev kurd hê jî tiştek fam nekirine û naxwazin fam jî bikin. An jî ew kes jî bi zanebun alîkarî û piştgiriya armancên wan koman dikin. Armanca van êrîşan çi ye?

Armanca van êrîşan ya sereke diyar e; Komên çete û piştgirê wan dixwazin bi van êrîşan pêşiya kurdan bigirin da di vê teqereqa Rojhilata Navîn de careke din mafê xweyî xwezayî bi dest nexin. Yanî, hedef bihêzbûna kurda ye û ji ber ku bihêzbûn ji yekîtiyê pêk tê jî hedefa van êrîşan em dikarin bibêjin ku yekîtiya kurda ye. Ji ber ku di bernameya kurdan da, di rojeva wan de lidarxistina Kogreya Neteweyî heye û ev yek jî rêya yekîtiyê li ber kurdan diveke.

Wek ku tê zanîn di 22-ê Tirmehê de 39 sazî û partiyên kurdan ji bo amadekirina Kongreya Neteweyî civiyabûn û biryara ku kongre di meha Tebaxê de were li darxistin sitandibûn. Heman rojan li Rojavayê Kurdistanê jî salvegera şoreşê dihat pîroz kirin. Bê guman van geşedanan hinekî dewletên derdorê aciz kirin û ew xistin nav tirsan de. Êrîşên ji aliyê van koman ve jî bi van buyeran re dest pê kirin. Ji ber vê yekê jî destpêka êrîşên di heman wextî de wek tesaduf mirov nikare bibîne. Careke din divê bê gotin ku hedefa kesên ku vna êrîşan dikin û ên ku piştgiriyê didin wan yekîtiya kurda ye. Hedef Kongreya Neteweyî ye, hedef destkeftên kurdên rojava ye. Îro rojava ji bo hemu kurdan û herweha ji bowan kesên ku van êrîşan dikin jî gelekî girîng e. Her kes di zanê ku rojava ciyekî stratejîk e û têkçuna kurdan li rojava têkçuna kurdan tevde ye. Hemu partî û saziyên kurda jî dibe vê yekê xweş zanibin û li gor vêna tevbigerin.

Lê mixabin ev demeke ku di nav kurdan de jî li ser rojava niqaşên girîng tên kirin û ev niqaş car caran lidarxistina Kongreya Neteweyî jî dixe metirsiyê. Piraniya niqaşan jî li ser deriyê Sêmalka ye ku çapemeniya kurdên bakur dibên girtiye û Herême Kurdistanê dibêje vekiriye. Wiha xuya dike ku girtîbun an jî vekirîbûna derî bi berjewendiyên her du ‘ali’yan ve girêdayî ye. Lê, dem ne dema ku kom û partî û rexistin berjewendiyên xwe derxinîn pêş, dem ew dem e ku her partî û rexistin berjewendiyên xweyî komelî li paş xwe bihêlin û ji bo kurd û Kurdistanê tevbigerin.

Nuçeyên ku doh û îro hatine belavkirin di vî warî de pêşveçuneke baş dide xuyakirin. Hêvi dikin ku ev nuçe rast bin. Yek ji wan ew e ku berdevkê PDK-ê dibeje “Em bi hîç awayekî rê nadin ku gelê Kurd li Rojavayê Kurdistanê rûbirûyê jinavbirinê bibe, em dê hevkariya wan bikin daku bikaribin xwe, ax û mafên xwe biparêzin.’’(http://kur.bas-news.net/ArticleDetail.aspx?articleid=4793) Yan duduyan jî nuçeya derbarê xebatên Komîteya Amadekar a Kongreya Neteweyî de ye ku dibêjin ji bo lêkolînkirina rewşa Rojava wê lijneyek werê amadekirin û ev lijne ji bo heman armancê dê biçe Rojava. (http://kur.bas-news.net/ArticleDetail.aspx?articleid=4800).

Sed sal berê dîsa rojhilata navîn di nav tevlîheviyekê debu û piştî şerê cihanê ê yekemîn jî ev tevlîhevbûn ji aliyê dewletên ‘Rojava’ ve li gor berjewendiyên xweyî neteweyî hat ‘çareserkirin’.  Encama çareserkirinê ji nu de dîzaynkirin û parvekirina heremê bu. Ji ber ku kurd bêyî sîyaseteke yekgirtî bûn û di navbera wa de yekîtiyek nebu, di vê ‘çareserkirin’ê de tiştek bi destnexistin û bi serde jî welatê wan ê ku berê du parçe bu, bu çar parçe!.

Sed sal şunde Rojhilata Navîn dîsa di nav tevlîhevîyekê de ye û vê carê çerxa felekê divê li gor berjewendiyên gelê kurd û Kurdistanê werê ‘zîvirandin’!. Berpirsê vê yekê jî îro ew serok û partî û saziyê kurda ne. Ji ber vê yekê û ji bo ku em li bendî sed salî dî nemînin dibe ew serok û partî û sazî ji berpirsiyarîyê xwe nerevin, Kongreya Neteweyî bi çi awayî be jî divê lidarbixin û rojava di nav ling û lepê çete û piştgirê wan de bi tenê nehêlin.

Divê bê zanîn ku îro, tu mafê serok û partî û saziyên kurdan tune ye ku vê carê jî ji ber berjewendiyên xweyî rexistinî û komelî gele kurd bê maf û statu bihêlin.

Diyarbekir

13.08.2013

*Ev meqale 14.08.2013-ê di vir de hatîye weşandin: http://kur.bas-news.net/ArticleDetail.aspx?articleid=4811